tyājyaṅ dōṣavadityēkē karma prāhurmanīṣiṇaḥ.
yajñadānatapaḥkarma na tyājyamiti cāparē৷৷18.3৷৷
श्रीमद् भगवद्गीता
৷৷18.3৷৷ --, yājyaṅ tyaktavyaṅ dōṣavat dōṣaḥ asya astīti dōṣavat. kiṅ tat karma bandhahētutvāt sarvamēva. athavā? dōṣaḥ yathā rāgādiḥ tyajyatē? tathā tyājyam iti ēkē karma prāhuḥ manīṣiṇaḥ paṇḍitāḥ sāṅkhyādidṛṣṭim āśritāḥ? adhikṛtānāṅ karmiṇāmapi iti. tatraiva yajñadānatapaḥkarma ṉa tyājyam iti ca aparē৷৷karmiṇaḥ ēva adhikṛtāḥ? tān apēkṣya ētē vikalpāḥ? na tu jñānaniṣṭhān vyutthāyinaḥ saṅnyāsinaḥ apēkṣya. 'jñānayōgēna sāṅkhyānāṅ niṣṭhā mayā purā prōktā' iti karmādhikārāt apōddhṛtāḥ yē? na tān prati cintā৷৷
nanu 'karmayōgēna yōginām (gītā 3.3)' iti adhikṛtāḥ pūrvaṅ vibhaktaniṣṭhāḥ api iha sarvaśāstrārthōpasaṅhāraprakaraṇē yathā vicāryantē? tathā sāṅkhyā api jñānaniṣṭhāḥ vicāryantām iti. na? tēṣāṅ mōhaduḥkhanimittatyāgānupapattēḥ. na kāyaklēśanimittaṅ duḥkhaṅ sāṅkhyāḥ ātmani paśyanti? icchādīnāṅ kṣētradharmatvēnaiva darśitatvāt. ataḥ tē na kāyaklēśaduḥkhabhayāt karma parityajanti. nāpi tē karmāṇi ātmani paśyanti? yēna niyataṅ karma mōhāt parityajēyuḥ. guṇānāṅ karma 'naiva kiñcitkarōmi' iti hi tē saṅnyasyanti. 'sarvakarmāṇi manasā saṅnyasya (gītā 5.13)' ityādibhiḥ tattvavidaḥ saṅnyāsaprakāraḥ uktaḥ. tasmāt yē anyē adhikṛtāḥ karmaṇi anātmavidaḥ? yēṣāṅ ca mōhanimittaḥ tyāgaḥ saṅbhavati kāyaklēśabhayācca? tē ēva tāmasāḥ tyāginaḥ rājasāśca iti nindyantē karmiṇām anātmajñānāṅ karmaphalatyāgastutyartham; 'sarvārambhaparityāgī (gītā 14.25)' 'maunī saṅtuṣṭō yēna kēnacit (gītā 12.19). anikētaḥ sthiramatiḥ (gītā 12.19)' iti guṇātītalakṣaṇē ca paramārthasaṅnyāsinaḥ viśēṣitatvāt. vakṣyati ca 'niṣṭhā jñānasya yā parā (gītā 18.50)' iti. tasmāt jñānaniṣṭhāḥ saṅnyāsinaḥ na iha vivakṣitāḥ. karmaphalatyāgaḥ ēva sāttvikatvēna guṇēna tāmasatvādyapēkṣayā saṅnyāsaḥ ucyatē? na mukhyaḥ sarvakarmasaṅnyāsaḥ৷৷
sarvakarmasaṅnyāsāsaṅbhavē ca 'na hi dēhabhṛtā' iti hētuvacanāt mukhya ēva iti cēt? na; hētuvacanasya stutyarthatvāt. yathā tyāgācchāntiranantaram (gītā 12.12)' iti karmaphalatyāgastutirēva yathōktānēkapakṣānuṣṭhānāśaktimantam arjunam ajñaṅ prati vidhānāt; tathā idamapi 'na hi dēhabhṛtā śakyam (gītā 18.11)' iti karmaphalatyāgastutyartham; na 'sarvakarmāṇi manasā saṅnyasya naiva kurvanna kārayannāstē' ityasya pakṣasya apavādaḥ kēnacit darśayituṅ śakyaḥ. tasmāt karmaṇi adhikṛtān pratyēva ēṣaḥ saṅnyāsatyāgavikalpaḥ. yē tu paramārthadarśinaḥ sāṅkhyāḥ? tēṣāṅ jñānaniṣṭhāyāmēva sarvakarmasaṅnyāsalakṣaṇāyām adhikāraḥ? na anyatra? iti na tē vikalpārhāḥ. tacca upapāditam asmābhiḥ 'vēdāvināśinam (gītā 2.21)' ityasminpradēśē? tṛtīyādau ca৷৷tatra ētēṣu vikalpabhēdēṣu --,
৷৷18.3৷৷ēkē manīṣiṇaḥ kāpilā vaidikāḥ ca tanmatānusāriṇō rāgādidōṣavad bandhakatvāt sarvaṅ yajñādikaṅ karma mumukṣuṇā yājyam iti āhuḥ. aparē paṇḍitā yajñādikaṅ karma na tyājyam iti prāhuḥ.